Zamki Jura Krakowsko-Częstochowska
Zamki na Jurze – warownie, w większości wybudowane w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego dla obrony obszarów przygranicznych. Pomijając długotrwały proces polityczny, który doprowadził do powstania na linii warty granicy międzypaństwowej u schyłku życia Kazimierza Wielkiego, będącej faktem państwowoprawnym, należy zaakceptować, iż w tym czasie istniał już system warowni jurajskich, chroniących tę granicę, oraz stosunkowo dobrze wykształcona sieć osadnicza. Prowadząc aktywną politykę śląską, król wznosił przede wszystkim zamki warowne i dobrze ufortyfikowane miasta. Te fakty są dostatecznie znane i poświadczone przez historiografię, która bardzo skrupulatnie odnotowała zasługi króla Kazimierza w dziele fortyfikacji i urbanizacji kraju. W niektórych przypadkach zasługi te nawet wyolbrzymiano, przypisując królowi wzniesienie zamku lub miasta, niekiedy istniejącego już od XII wieku, a jedynie rozbudowanego przez monarchę w wieku XIV (np. Lelów).
Na Jurze usytuowanych jest kilkanaście zamków i ich malownicze ruiny. Wapienne skały przyciągają w te okolice licznych miłośników wspinaczek i grotołazów. Średniowieczne zamki wybudowane za czasów Kazimierza Wielkiego między Częstochową a Krakowem, zostały nazwane ze względu na swoją niedostępność „Orlimi Gniazdami”, dlatego też szlak turystyczny, który wiedzie poprzez wszystkie te budowle nosi nazwę szlaku „Orlich Gniazd”.
Zamek w Ogrodzieńcu (Podzamcze). Majestatyczne ruiny warowni wznoszą się na krawędzi najwyższego szczytu Jury Krakowsko-Częstochowskiej, Góry Janowskiego osiągającej 515,5 m n.p.m. Archeologiczne znaleziska i domysły historyków datują początki zamku na ok. XIIIw. Pierwsza wzmianka o fortecy pochodzi z 1470 r., Zamek w Ogrodzieńcu – jest najlepiej zachowana ruiną średniowiecznego zamku.
Ruiny Zamku w Morsku – z XIV albo XVI w. – ukryte w zalesionym wzgórzu , dawniej zwanego Bąkowiec oraz przepiękny ośrodek wczasowy z otwartym basenem kąpielowym. Zimą można pojeździć na nartach, na specjalnie przygotowanym i oświetlonym stoku. Zamek w Morsku powstał w XIV wieku.
Zamki bliźniacze w Mirowie i Bobolicach – średniowieczne zamki powstały prawdopodobnie w XIV w. z nadania Kazimierza Wielkiego. Zamki te były niegdyś własnością dwóch braci. Z jednego do drugiego zamku wiedzie 1,5 kilometrowy szlak spacerowy grzbietem wzgórza, zapewniający piękne widoki krajobrazowe.
Ruiny Zamku w Ojcowie – zamek królewski Orlich Gniazd. Wzniósł ją w XIV wieku Kazimierz Wielki /3/.
Zamek w Korzkwi – leżący niedaleko Ojcowa.
Zamek Smoleń – XIV-wieczna warownia w okolicy Pilicy.
Zamek w Siewierzu – dawny zamek biskupów.
Zamek Rabsztyn – ruiny XIV-wiecznego zamku w okolicy Olkusza wzniesiony przed 1396 r. na wapiennym wzgórzu.
Zamek Pieskowa Skała – perełka renesansowej architektury w Polsce, cudny zamek zawieszony na skałach ponad drogą.
Zamek Tenczyn , XIV-wieczny. Nazywany drugim Wawelem.
Zamek Lipowiec – średniowieczny zamek przełom XII i XIII wieku w czasach Konrada Mazowieckiego./3/
Zamek Ostrężnik z XIV wieku – znajduje się przy drodze Żarki- Złoty Potok. W okolicach ruin zamku znajduje się niebieski Szlak Warowni Jurajskich.
Malownicze ruiny średniowiecznego Zamku w Olsztynie – zbudowany na wzniesieniu (370m n.p.m), którego początki sięgają XI wieku.